Egzekucja komornicza jest procesem, który ma na celu odzyskanie należności wierzyciela poprzez zajęcie majątku dłużnika. Komornik ma szerokie uprawnienia do zajmowania różnych składników majątku, ale prawo przewiduje również ochronę niektórych dóbr, które nie mogą zostać przejęte. Zrozumienie, co podlega egzekucji, a co jest z niej wyłączone, jest kluczowe dla zarówno dłużników, jak i wierzycieli.
Co może zająć komornik?
Komornik może zająć wiele różnych składników majątku dłużnika, w zależności od jego sytuacji finansowej i źródeł dochodu.
1. Wynagrodzenie za pracę
Komornik ma prawo zająć część pensji dłużnika, jednak prawo przewiduje tzw. kwotę wolną od zajęcia. W 2024 roku minimalna kwota, którą dłużnik musi otrzymać po potrąceniu długu, wynosi 2 424,50 zł netto (przy umowie o pracę). W przypadku umów cywilnoprawnych komornik może zająć nawet całość wynagrodzenia, jeśli nie jest to jedyne źródło utrzymania dłużnika.
2. Środki na rachunku bankowym
Komornik może zająć środki zgromadzone na koncie bankowym dłużnika, ale obowiązuje kwota wolna od zajęcia. W 2024 roku wynosi ona 75% minimalnego wynagrodzenia, co oznacza, że dłużnik powinien mieć do dyspozycji minimum 2 424,50 zł miesięcznie.
3. Nieruchomości
Jeśli dłużnik posiada nieruchomość (np. mieszkanie, dom, działkę), komornik może ją zająć i skierować na licytację, jeśli nie ma innego sposobu na odzyskanie należności. Proces ten jest długotrwały i wymaga wpisu do księgi wieczystej.
4. Ruchomości (samochody, sprzęt RTV/AGD, kosztowności)
Komornik może zająć wartościowe przedmioty znajdujące się w posiadaniu dłużnika, np.:
- samochody, motocykle,
- sprzęt elektroniczny, RTV i AGD,
- biżuterię, dzieła sztuki,
- sprzęt rekreacyjny (np. łodzie, quady).
5. Dochody z działalności gospodarczej
Jeśli dłużnik prowadzi firmę, komornik może zająć jej dochody, a w skrajnych przypadkach nawet sprzęt firmowy i pojazdy służbowe.
6. Świadczenia dodatkowe (np. zwrot podatku)
Komornik może zająć zwrot nadpłaty podatku lub inne jednorazowe świadczenia (z wyjątkiem świadczeń socjalnych, które są chronione).
Czego komornik nie może zająć?
Pomimo szerokich uprawnień, prawo przewiduje ochronę pewnych składników majątku dłużnika.
| Rodzaj majątku | Czy podlega egzekucji? |
| Minimalna część wynagrodzenia | ❌ Nie |
| Świadczenia socjalne (500+, alimenty, zasiłki rodzinne) | ❌ Nie |
| Podstawowe wyposażenie domowe (łóżko, lodówka, kuchenka) | ❌ Nie |
| Narzędzia pracy niezbędne do wykonywania zawodu | ❌ Nie |
| Zwrot podatku na dziecko | ❌ Nie |
| Żywność i lekarstwa | ❌ Nie |
Komornik nie może również zająć rzeczy nienależących do dłużnika, np. przedmiotów należących do członków rodziny, chyba że dłużnik udowodni ich własność dokumentami.
Jak dłużnik może chronić swój majątek przed egzekucją?
Jeśli dłużnik obawia się zajęcia majątku, może podjąć kilka kroków:
- Negocjować z wierzycielem – w wielu przypadkach możliwe jest zawarcie ugody, co pozwala uniknąć egzekucji komorniczej.
- Skorzystać z kwoty wolnej od zajęcia – warto sprawdzić, czy komornik nie pobrał więcej, niż pozwala prawo.
- Złożyć skargę na czynności komornika – jeśli dłużnik uważa, że komornik naruszył prawo, może odwołać się do sądu.
- Wykazać, że przedmioty należą do innej osoby – jeśli komornik zajął rzecz, która nie jest własnością dłużnika, można przedstawić dowody zakupu na inną osobę.
Podsumowanie
Komornik ma prawo zająć wynagrodzenie, rachunki bankowe, nieruchomości i wartościowe przedmioty należące do dłużnika, ale istnieją pewne ograniczenia prawne. Podstawowe środki do życia, świadczenia socjalne oraz niektóre przedmioty codziennego użytku są wyłączone z egzekucji. Dłużnicy, którzy obawiają się bezprawnych działań, powinni znać swoje prawa i w razie potrzeby składać skargi do sądu.